Pop mašina bio je jugoslovenski i srpski progresiv rok bend iz Beograda. Bend je nastao 1972. godine, objavio dva studijska i jedan uživo album pre raspuštanja 1978. godine. Nakon raspuštanja benda, bivši članovi formirali su kratkotrajni hard rok bend Rok mašina.

Bend su 1972. godine u Beogradu formirali Robert Nemeček, bivši član bendova Džentlmeni, bas gitarista i vokalista, Zoran Božinović, takođe bivši član benda Džentlmeni, gitarista i vokalista, bubnjar Ratislav Raša Đelmaš i Sava Bojić, gitarista i vokalista. Bojić je bend napustio ubrzo nakon formiranja i pristupio bendu Tako, 1974. godine, kao i Dželmaš, koji se priključio YU grupi, a zamenio ga je Mihajlo Bata Popović, bivši član bendova Intro i Siluete.

Pop mašina bio je jedan od privh bendova u bivše Jugoslavije koji je promenio žanr iz bluza ka roku. Često su organizovali koncerte, a 1972. godine imali su besplatni koncert kod Hajdučke česme u Beogradu, na kojem su se pojavili i bendovi S vremena na vreme, Porodična manufaktura crnog hleba i mnogi drugi. U maju 1973. godine organizovali su još jedan besplatan koncert kod Hajdučke česme, na kojem su nastupali i bendovi Jutro, Grupa 220, Vlada i Bajka i mnogi drugi. Prvi studijski album Kiselina izdali su 1973. godine, koji je sadržao tvrdi rok zvuk, ali i elemente esid i psihodeličnog roka. Na albumu se našlo nekoliko pesama koje je komponovao Nemeček, za klavijaturom bio je Sloba Marković, a na tri pesme Miša Aleksić, koji je kasnije bio bas gitarista benda Riblja čorba. Na albumu se takođe učestvovali i članovi benda S vremena vreme, Ljuba Ninković, Vojislav Dukuć, Drago Mlinarec, kao i članovi benda Dag na pratećim vokalima.
Pop mašina nastavila je saradnju sa bendom S vremena na vreme, zajedno su snimali pesme i nastupali, a 1975. godine Nemeček se pojavio kao gost na njihovom debitanskom albumu. Nakon izlaska albuma Kiselina, bend je održao veliki broj koncerata. Često su nastupali u Hali sportova. Ovi koncert organizovani su uz pomoć Aleksandara Tijanića.

Početkom 1975. godine u Akademik studiju u Ljubljani, bend je snimio svoj drugi studijski album pod nazivom Na izvoru svetlosti. Album su producirali Ivo Umek i Nemeček, a na njemu su gostovali Ljuba Ninković i Sloba Marković. Na albumu se našla bluz traka Negde daleko, snimljena uživo u Hali sportova, na koncertu 2. januara 1974. godine i pesma Rekvijem za prijatelja, koju je napisao Ninković i posvetio je Predragu Joviću, bivšem pevaču benda San, koji je preminuo od strujnog udara u Sportskom centaru Čair u Nišu. Na albumu se pojavila i nova verzija pesme Zemlja svetlosti, koja je ranije objavljena kao singl. Nakon izdanja albuma, bendu se pridružio i Oliver Mandić, ali je napustio bend posle samo nekoliko nastupa. Godine 1976. bend je objavio uživo album Put kao suncu i postao prvi jugoslovenski bend koji je izdao uživo album.

Krajem 1976. godine Nemeček je napustio bend zbog vojnih obaveza, a bas gitarista Dušan petrović, bubnjar Dušan Đukić i gitarista Vidoja Džindžer Božinović pridružili su se bendu. Nakon što se Nemeček vratio iz vojske, preselio se u London, gde je počeo da radi za britansku muzičku kompaniju. Iz Londona pisao je za jugoslovenske časopise kao što su RTV revija i Ju video. Pop mašina je tada preusmerila svoj pravac ka džez-roku, a bend je snimio sing na kojem su se našle pesme Moja pesma i Uspomena. Godine 1977. Petrović je napustio bend i priključio se Generaciji 5, a zamenio ga je Miroslav Cvele Cvetković, bivši član benda Tilt. Nova postava najavila je snimanje albuma, međutim 1978. godine bend je rasformiran.

Nakon raspada benda

Nakon rasformiranja benda, Vidoja Božinović i Đukić pristupili su bendu Dah, a posle njegovog raspuštanja Božinović se pridružio bendu Opus u kojem je proveo šest meseci. Nemeček je radio u Dadovu kao urednik rok programa.

Godine 1980. Nemeček, braća Božinović i bubnjar Vladan Dokić formirali hard rok i hevi metal bend Rok mašina, koji je objavio jedan album pre raspuštanja 1982. godine. Nakon raspuštanja Rok mašine, Zoran Božinović se povukao iz muzike, ali je 1990. godine počeo da nastupa sa bluz-rok bendom Zoba B. Preminuo je 2004. godine. Vidoja Božinović nastupao je u bluz klubovima sa džez bendom Interaktiv, pre nego što se priključio Ribljoj čorbi, 1984. godine. Nemeček je postao urednik filmskog programa u RTV Politika.

Godine 1994. ponovo je izdat album Kiselina na kompakt disk izdanju, pod pokroviteljstvom izdavačke kuće ITVMM. Tokom iste godine na abumu Plima: Progresivna muzika našla se njihova pesma Kiselina. Godine 2000. album Kiselina na kompakt disku izdala je poljska muzička kuća Vidavnico u ograničenom broju od 500 primeraka, sa četiri bonus pesme. Godine 2005. album je izdat na vinilu od strane austrijske muzičke kuće Atlantida.
Nemeček je 2007. godine kako bi proslavio pet godina od puštanja albuma u saradnji sa izdavačkom kućom MCG izdao album Originalna Kiselina — 35 godina kasnije u ograničenom broju od 999 primeraka. Na izdanju su se našle originalne pesme. Godine 2008. Interput music i Multimedija rekords objavili su Antologiju 1972—1976 u kojoj su prikazani svi snimci Pop mašine, devet neobjavljenih pesama, snimak koncerata u Hali sportova, kao i knjiga o bendu.

Nasleđe

Pesmu Zemlja svetlosti odradila je alternativna rok grupa Disciplina kičme na albumu Nova iznenađenja za nova pokoljenja, 1991. godine. Pesmu Sećanja obradio je srpski rok pevač Nikola Čuturilo i objavio je na svom albumu Tu i sad, 2011. godine, na kojem je Vidoja Božinović bio gost.

Album Kiselina je po anketi 1998. godine bio 60. na listi od 100 najboljih jugoslovenskih muzički albuma, prema knjizi YU 100: Najbolji album jugoslovenske rok i pop muzike. Pesma Put ka Suncu je prema anketi 200. godine bila 92 najbolja rok pesma svih vremena, na listi Rok ekspres top 100.

U beogradskim klubu Bard, 5. oktobra 2005. godine održan je koncert posvećen Zoranu Božinoviću. Na koncertu su nastupili njegov brat Vidoja, Miroslav Cvetković (Bajaga i Instruktori), Nebojša Antonijević (Partibrejkersi), Dejan Cukić, Petar Radmilović, Dušan Kojić (Disciplina kičme), Branislav Petrović (Električni orgazam), Dušan Đukić, Nikola Čuturilo, Manja Đorđević (Disciplina kičme), Vladimir Đorđević, Vlada Negovanović i mnogi drugi. Snimak koncerta objavljen je na dvd izdanju Put ka Suncu — Noć posvećena Zoranu Božinoviću.

Izvor: Wikipedia